Tusk

1980

3,5
Recensie Tusk (1980)

Het Engelse meisje Elise en de Indische olifant Tusk worden op dezelfde dag geboren, iets wat resulteert in een sterke en bijzondere band.

Tusk is door op 31 maart 2023 beoordeeld met een 3,5 / 10.

Tusk wordt unaniem gezien als de minste film van surrealistisch filmmaker Alejandro Jodorowsky. Terecht, blijkt na het zien van deze moeilijk verkrijgbare titel.

De kwaliteit van de film en het feit dat Tusk niet wijdverspreid beschikbaar is zullen met elkaar te maken hebben. Het zal hetzelfde zijn als Kubricks relatie met zijn enfant terrible Fear and Desire uit 1953: een resultaat waar de maker ontevreden over is en wat hij het liefst wil begraven en vergeten. Het grote verschil is dat Fear and Desire Kubricks debuutfilm was op 25-jarige leeftijd. Jodorowsky maakte Tusk op 51-jarige leeftijd ná zijn succes The Holy Mountain (1973).

‘Je ontkomt er niet aan Tusk te zien als een Jodorowsky.’

Een verklaring die je zou kunnen geven is het nooit gefilmde Dune uit 1974. Een gigantisch filmproject wat vanwege een evengrote kostenpost nooit is geproduceerd. Het had Jodorowsky's meesterwerk moeten worden, een klap waar de creatieveling vast en zeker van moest herstellen.

Misschien stelde Jodorowsky zichzelf de vraag of hij nog wel absurde en surrealistische films moet maken. Met die gedachte is Tusk best logisch, de film gaat namelijk heel spaarzaam om met de voor Jodorowsky zo kenmerkende stijl. In Tusk wordt één keer geteleporteerd, toont een visioen zich in een papje en transformeert een man zich in een haan en weer terug. Het zijn niet veel momenten en het ís niet veel.

Gelukkig leert Jodorowsky van zijn zijstap en maakt hij negen jaar na Tusk (moest hij weer bijkomen?) een typische Jodorowsky-film genaamd Santa Sangre (1989). Het is gissen en speculeren, maar ongeloofwaardig klinkt de theorie niet. Zeker, Jodorowsky legde zich toe op het maken van comics, maar de twee lange filmpauzes zijn opvallend. Tusk staat eenzaam en alleen in een groot niemandsland.

Beoordeel je Tusk als een reguliere film dan is deze simpelweg ondermaats. Toch ontkom je er niet aan dit te zien als een Jodorowsky - zeker na El Topo (1970) en The Holy Mountain - en is de film zwaar teleurstellend. Je weet immers dat de filmmaker zoveel meer kan.

Tusk is een Franstalige film over Engelse kolonisten in India, opgenomen op locatie. De grote menigtes zijn typisch Jodorowsky, net als de exotische aankleding, al is die daar al aanwezig. De regisseur lijkt niet veel moeite te doen om iets bijzonders neer te zetten. Ondanks alle kritiek is toch een subtiele hint te proeven van de filmmaker.

De film vertelt een eenvoudig verhaal: Elise en Tusk worden gelijktijdig geboren en groeien samen op. Elise gaat studeren in Engeland en komt na vier jaar terug waarna ze haar bijzondere band met het grootste landdier op aarde herontdekt. Op de achtergrond worden plannetjes opgezet om Tusk zijn vrijheid te ontnemen: een stel bandieten, Cairn en de Maharadja strijden allemaal om het bijzondere dier. Waarom Tusk uniek is blijft onduidelijk.

Ook de band tussen Elise en Tusk oogt vlak. Zij komt in de problemen en de olifant redt haar, en vice versa, maar van een innige band is geen sprake. De film is blijkbaar gebaseerd op een boek, een fabel, een kinderverhaal. Wellicht de reden van het tamme verhaal? Hoe dan ook is het resultaat alsnog geen fijne of leuke film.

Het uitstapje wat Jodorowsky met Tusk maakt is, binnen zijn oeuvre, interessant. Hij toont met zijn volgende film dat hij zich heeft hervonden. Tusk is dus geen volledige verspilling van tijd.

Plus- & minpunten

Samengevat de plus- en minpunten van Tusk:

Pluspunten Tusk

Belangrijk binnen het oeuvre van Jodorowsky en als zijstap om zich negen jaar later te hervinden

Minpunten Tusk

Verstilde overgangen, De actie is niet overtuigend, Duurt veel te lang, De minste van Jodorowsky, Tusk na The Holy Mountain?, Nauwelijks surrealistisch, Teleurstellend, Band Elise en Tusk

Nuttige recensie

7 / 7 personen vinden deze recensie van Tusk nuttig. Vind jij deze recensie nuttig?

Ja, vind ik nuttig
Nee, vind ik niet nuttig
Andere dramafilms en -series