Jack (Adam Driver) en Babette (Greta Gerwig) hebben een buitengewone angst voor de dood. Ze hebben geleerd hun zorgen te overstemmen met drukke carrières en de opvoeding van vier kinderen. Wanneer een gifgasramp hun gezin bedreigt worden Jack en Babette gedwongen om hun sterfelijkheid onder ogen te komen.
White Noise is door Vince Christiaans op 5 januari 2023 beoordeeld met een 8,5 / 10.
We staan aan het begin van een nieuw jaar en wederom doen de mensen van Netflix hun best om elk vlammetje optimisme uit te blazen. Vorig jaar werden we wakker geschud door de apocalyptische komedie Don't Look Up (2021) en deze jaarwisseling lanceert de streamingsdienst een gelijksoortige satire onder de titel White Noise. Deze boekverfilming van regisseur Noah Baumbach biedt precies de juiste hoeveelheid zwartgalligheid om het jaar goed te beginnen.
Want White Noise is allesbehalve optimistisch. Baumbachs film oogt vriendelijk, maar de humor is vaak inktzwart. Het begint al met het personage van Adam Driver, die met zijn buikje en terugtrekkende haarlijn mijlenver verwijdert is van de knappe spierbundel die we kennen uit de Star Wars sequels. Zijn Jack Gladley is een hoogleraar in Hitler studies; een vakgebied dat Gladley zo goed verstaat dat hij de theatrale lichaamstaal van het boze snorretje kopieert om zijn colleges een extra kick te geven.
‘Een zwartgallige kruising tussen National Lampoon's Vacation en de miniserie Chernobyl.’
Volgens Jack sloten Hitlers volgelingen zich bij hem aan om te ontkomen aan de dood. White Noise zit vol met dit soort pseudo-intellectueel gezwets. De personages praten continu door elkaar heen, met als gevolg dat niemand ooit echt naar elkaar luistert. De korreltjes waarheid die soms passeren worden vervolgens weggespoeld in een eindeloze spraakwaterval. Het is deze ruis die het lastig maakt voor de personages om met elkaar te communiceren. De film gooit hier nog eens een bombardement van krantenartikelen, tv- en radioberichten overheen om ons helemaal murw te slaan.
Na een uitvoerige ontmoeting met de belangrijkste leden van het Gladley gezin verandert White Noise in een kruising tussen National Lampoon's Vacation (1983) en de miniserie Chernobyl (2019). Een trein vol giftige chemicaliën verongelukt en de resulterende gifwolk brengt de stad waar de Gladleys wonen in gevaar. Pas na verschillende waarschuwingen neemt Jack de dreiging serieus en propt hij zijn gezin in de stationwagon om deel te nemen aan de evacuatie. Wederom moet de situatie behoorlijk escaleren voordat de ernst van de situatie tot iemand doordringt.
Dit deel van de film komt tot een hoogtepunt wanneer de auto (inclusief gezin) te water raakt. Terwijl de kinderen een discussie voeren over schapen vraagt vader Jack zich hardop af of iemand zich überhaupt realiseert wat er gaande is. Even later draait hij zelf aan het stuur in een nutteloze poging de auto op koers te houden in de stroming. De manier waarop personages hun existentiële angst smoren door zich te fixeren op de pietluttige details van het leven wordt in White Noise smakelijk uitvergroot.
Ondanks het feit dat Don DeLillo zijn boek ver voor het uitbreken van corona schreef heeft de pandemie een onmiskenbare aanwezigheid in deze verfilming. Net als in de vroege maanden van 2020 is de werkelijke aard van het gevaar nog onduidelijk, waardoor de potentiële slachtoffers zichzelf met allerlei theorieën en dubieuze informatie proberen gerust te stellen. Wantrouwen jegens wetenschappers speelt in White Noise niet zo'n grote rol, maar ons vertrouwen en afhankelijkheid van de overheid wordt regelmatig aangehaald in deze fictieve ramp.
Wanneer het gevaar is geweken maakt White Noise een draai richting drama. Na de traumatische gebeurtenissen van de gifgasramp proberen Jack en Babette hun leven weer op de rails te krijgen. De wereld lijkt weer normaal, maar door de afwezigheid van een climax wachten alle personages op een genadeklap waarvan niemand weet of die nog komen gaat. Deze vrees vormt de basis voor het slot van Baumbachs film en doet nogmaals denken aan onze eigen ervaringen met die spookachtige nieuwe coronagolf die ons mogelijk boven het hoofd hangt.
Het is duidelijk dat Noah Baumbach veel te vertellen heeft. White Noise worstelt met een aantal onderwerpen tegelijkertijd met als gevolg dat ze niet allemaal tot hun recht komen. Uiteindelijk is deze film een boeiende mix van humor, drama en satire. Daarnaast speelt het geheel zich af in een geïdealiseerde versie van het Amerika van de jaren '80. Een tijd en plaats waar kijkers - o.a. door Netflix eigen hitserie Stranger Things - verliefd op zijn geworden, maar tevens een periode die getekend werd door ongebreideld materialisme en een constante dreiging van nucleaire destructie.
Toch zijn er veel punten waarop kijkers op zullen afknappen. Iedereen die een pure komedie of een spannende rampenfilm verwacht zal behoorlijk teleurgesteld zijn, want hoewel Baumbach verschillende elementen uit beide genres gebruikt blijft satire zijn einddoel. Daarnaast werken de dialogen vaak beter op papier dan op het scherm. Geen enkel normaal gezin heeft zo'n woordenschat als de personages in White Noise. Aan de andere kant helpen de flamboyante interacties om de afstand te bewaren tussen de personages en de kijker, waardoor de satirische lading beter naar voren komt.
Te zien op Netflix
