Directeur Rein Wolfs en het Stedelijk Museum willen verandering en inclusiever worden. Sarah Vos mag hun proces achter de schermen vastleggen.
White Balls on Walls is door Rick Schuttinga op 7 februari 2023 beoordeeld met een 7,5 / 10.
De titel voor deze documentaire van Sarah Vos komt uit november 1995 toen Guerrilla Girls demonstreerde voor het Stedelijk Museum Amsterdam tegen het bijna volledig ontbreken van vrouwelijke kunstenaars op de tentoonstelling. 25 jaar later wordt Rein Wolfs directeur. In de tussentijd is weinig gedaan aan de scheve verhoudingen, iets wat Charl Landvreugd hem terecht voor de voeten werpt. Wolfs wil inclusiever tentoonstellen en White Balls on Walls mag achter de schermen hun moeilijke proces vastleggen.
Nu moet alles op stel en sprong veranderen, terwijl het een organisch proces is van vele tientallen jaren, geen beleid wat je in twee jaar hebt verwezenlijkt. Tot 2020 was maar liefst 96% van alle kunstwerken in de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam gemaakt door witte mannen. Dat het inclusiever kan is duidelijk.
‘Behandeld lastige vraagstukken met een open vizier en dat is mooi.’
Een eerste poging is de tentoonstelling 'Surinaamse School' begin 2021: gelijk naar het andere uiterste. Waar is de samensmelting? Een collectie of tentoonstelling waarbij afkomst, religie of ras geen gespreksonderwerp meer is, maar waarbij wél goed is nagedacht over inclusiviteit. Alleen al in deze zin proef je de moeilijkheid van het onderwerp.
White Balls on Walls behandeld lastige vraagstukken met een open vizier en dat is mooi. Sommige discussies zijn heel stil. Het is geen twijfeling, maar deelnemers zie je zoeken naar antwoorden. Ze willen wel veranderen, en ze weten dat het moet, maar hoe? Waar beginnen, hoe omschrijven, welke woorden wel gebruiken en welke niet? Hoe kunnen we het één insluiten zonder het ander uit te sluiten?
Eén van de terechte vragen die voorbijkomt is dat als een witte kunstenaar mensen van kleur portretteert men wil weten wie er op de foto staat; waarom men dan niet hoeft te weten wie de vrouw is op een schilderij van Matisse? En als je titels gaat aanpassen, draaf je dan niet te ver door? Het is het wijzigen van het kunstwerk zoals de kunstenaar het ooit heeft bedoelt. Het is nu racistisch, maar toen werd daar anders naar gekeken. Wil je de geschiednis herschrijven, weggummen, aanpassen? Het zijn vragen zonder makkelijk antwoord.
Het Stedelijk kijkt kritisch naar wat het deed en waarom ze het zo deed. Want wat eens normaal was is dat nu niet meer. Dingen moeten veranderen en die ingewikkelde transitie weet White Balls on Walls prima te verbeelden.
Te zien op NPO Plus
