Stalker neemt een Schrijver en een Professor mee in de Zone met als doel de Room, een mysterieuze plek die iedereen die er binnentreedt één wens in vervulling laat gaan.
Stalker is door Rick Schuttinga op 26 juli 2023 beoordeeld met een 9,5 / 10.
Na een rustig ontwaken vlucht Stalker naar wat hij het liefste doet: anderen begeleiden door een verboden gebied genaamd de Zone. Wil het drietal op een industrieel terrein ongezien dichterbij de toegangspoort komen dan begin je het bewegen in cirkels te herkennen. Iets wat vaker terugkomt, maar zoals Stalker zegt: hemelsbreed bestaat niet in de Zone en alles verandert ieder uur. Er is geen vaste route richting de Room en die is zeker niet rechtdoor. En zo bewegen Stalker, de Schrijver en de Professor zich ronddwalend voort richting doel.
De setting is wonderschoon. Van ingestorte fabriekshallen, langs desolate landschappen met omgevallen communicatiepalen, door vochtige tunnels. De Zone is vervallen, hangt in verstikkende stofwolken en onheilspellende mist. Het binnentreden van de beveiligde Zone is het mooist, een spannende reis die eindigt met het ritmisch dreunen van een stalen treinwagentje op de rails.
‘Stalker kun en wíl je vaker zien.’
Eenmaal in de Zone begint de serene rust, een lange periode waarin de locatie en het doel wordt besproken en steeds meer geheimen prijsgeeft. Tarkovsky neemt ruim de tijd om alles over te brengen en geeft de kijker alle tijd om zelf met het verhaal aan de haal te gaan.
Naar verluidt kun je meerdere filosofische boodschappen halen uit deze film van Tarkovsky, maar los van wat je ziet of wat je wil geloven is Stalker vooral een ervaring. Je bent zelf op reis met de drie mannen in de Zone. Gaandeweg leer je hoe het gebied werkt door de uitleg van Stalker, en door het verhaal wat zich afspeelde rondom een vroegere Stalker genaamd Porcupine kom je achter de werking van de Room - een ruimte die je diepste wens in vervulling laat gaan.
De schone cinematografie neemt de tijd om alle details als losse kunstwerken te presenteren. De locaties spreken tot de verbeelding: thuis, in de kroeg, op industriële locaties, de overwoekerde natuur en in vervallen gebouwen. Stalker kun en wíl je vaker zien, ondanks de lange speelduur.
De film bestaat uit minder shots dan de speelduur in minuten, wat betekent dat shots gemiddeld langer dan een minuut duren. Het is de tijd die Tarkovsky neemt om zijn verhaal over te brengen. De filmmaker moest na het opnemen van Stalker veel werk opnieuw opnemen omdat het lab zijn films nagenoeg onbruikbaar had gemaakt. Dit verklaart allicht de verschillende kleurstijlen die door elkaar worden gebruikt.
Tarkovsky baseerde zijn film op het boek 'Roadside Picnic' van de Russische schrijvers Arkady en Boris Strugatsky uit 1972. De film lijkt een voorspelling van de kernramp van Tsjernobyl, zeven jaar later, al is de terminologie uit deze film juist daarna populair geworden - en toch is het shot met de energiecentrale beangstigend treffend.
Stalker is geen makkelijke film. In bijna drie uur gebeurt niet noemenswaardig veel. Het is niet voor niets dat de film het vooral goed doet bij cinefielen. Stalker zet je niet zomaar aan voor filmvermaak maar kijk je vanwege de cinematografie, de kunst van het filmmaken of wellicht één van de filosofische boodschappen.
Te zien op CineMember
