Een progressieve kandidaat staat lijnrecht tegenover een conservatieve. Geruchten, laster en bedrog zijn aan de orde van de dag. Ondertussen kijkt de hele wereld toe en wacht iedereen met smart af tot een conclusie. Nee, dit gaat niet over de Amerikaanse verkiezingen. Ik heb het hier over het pauselijk conclaaf.
Conclave is door Leander den Boer op 10 november 2024 beoordeeld met een 7 / 10.
"Wie als paus het conclaaf binnengaat, komt er als kardinaal uit." Een gevleugelde uitspraak over de mysterieuze bijeenkomst waarbij de kardinalen van de Katholieke Kerk in het Vaticaan achter gesloten deuren samenkomen om uit hun midden een nieuwe paus te kiezen na het overlijden van de vorige. Vaak blijkt de uitkomst van deze conclaven immers lastiger te voorspellen dan vooraf gedacht, en is het niet de favoriet geachte kardinaal die aan het eind van de stemming de Pauselijke vissersring om mag doen. Ook in Conclave is de afloop allesbehalve zeker.
We volgen de mystieke samenkomst van de machtige leiders van de Katholieke Kerk door de ogen van kardinaal Lawrence, gespeeld door Ralph Fiennes. Aan hem wordt de taak toevertrouwd om het conclaaf in goede banen te leiden en te waken voor een secuur proces. Conclave is bovenal een pauselijke thriller, een Vaticaanse House of Cards. Te midden van machtswellustige kardinalen en politiek getouwtrek probeert Lawrence er alles aan te doen om het conclaaf waardig te laten verlopen, maar gaandeweg komt hij achter geheimen die van groot belang zijn voor de verkiezing van de nieuwe paus en voor het voortbestaan van de Kerk.
‘Conclave is bovenal een pauselijke thriller, een Vaticaanse House of Cards.’
De afwegingen die kardinaal Lawrence daarbij moet maken staan centraal. Wel of niet contact leggen met de buitenwereld om bewijs te zoeken voor geruchten en daardoor het contactverbod van het conclaaf verbreken? En wel of niet een geheim blootgeven aan de groep kardinalen en daarmee hun stem beïnvloeden? Het zijn moeilijke keuzes waar Lawrence voor staat. Laat het aan Ralph Fiennes, een van de beste acteurs wereldwijd, over om deze innerlijke worsteling op voortreffelijke wijze op het witte doek over te brengen. Fiennes steelt de show. In sommige scènes zien we een ingetogen en passieve Lawrence, terwijl hij in andere juist hoog in de emotie zit en indrukwekkende kracht toont. De tijd is rijp dat Fiennes, die in 2014 als een Oscar had moeten winnen voor zijn rol als Mr. Gustave in The Grand Budapest Hotel, eindelijk een langverwacht gouden beeldje in de wacht sleept.
Conclave is daarnaast een sterke illustratie van de machinekamer achter de pracht en praal van het Vaticaan. We zien de mechaniek achter het conclaaf, een indrukwekkende operatie op zichzelf, en krijgen een bijzondere inkijk in de mysterieuze wereld van de Katholieke Kerk. Regisseur Edward Berger, doorgebroken met Im Westen Nichts Neues (2022), legt bewust de focus op apparaten, elektronica en toestellen om het Vaticaan te demystificeren. Het wordt allemaal schitterend in beeld gebracht en begeleid door opzwepende muziek.
Lawrence wordt tijdens het conclaaf continu geconfronteerd met wendingen en verrassingen. Regisseur Berger stopt echter een paar twists and turns te veel in de film. Hoewel een groot deel van de film te prijzen is om zijn mechanische geloofwaardigheid, brokkelt dit imago naar het einde toe steeds meer af. Daardoor heeft Conclave op een gegeven moment helaas iets weg van weliswaar spannende en verrassende, maar goedkope pulp. Dat is jammer, want de rest van de film is een sterke politieke thriller. Dit doet echter niets af aan de prestatie van Fiennes, die ons als kardinaal Lawrence op voortreffelijke wijze naar een 'Habemus papam' begeleidt.
