Babi Yar is een ravijn aan de rand van de Oekraïense hoofdstad Kiev waar één van de grootste massa-executies in de geschiedenis heeft plaatsgevonden.
Babi Yar. Context is door Rick Schuttinga op 11 april 2022 beoordeeld met een 6,5 / 10.
Sergei Loznitsa maakt van archiefbeelden een compleet verhaal. Dat deed hij eerder in State Funeral (2019). Babi Yar. Context is in veel opzichten vergelijkbaar met die documentaire: grootse gebeurtenissen uit de Russische regio worden zonder vertelling en duiding getoond. Het verhaal wordt voornamelijk vertelt door middel van beeld.
Daar waar State Funeral een coherent verhaal toont, met een begin, tussenstukken en eind, is Babi Yar. Context meer een aaneenschakeling van oorlogsbeelden. Het narratief zit 'm in de stad Kiev in Oekraïne en hoe de inwoners worden overgeleverd aan de wisselende bezetters.
Achter de Wehrmacht zorgde de Einsatzgruppen voor de opruiming van de gebieden. Politieke tegenstanders en Joden werden omgebracht en dorpen werden door vuurzeeën verzwolgen. De Duitsers waren zeer gewiekst. De lokale bevolking was tegen de Joden opgezet en nu de Duitsers het gebied in handen hadden lieten ze de bevolking eigen rechter spelen, zonder de eigen handen vies te maken. Pogroms waren het resultaat en de ravijn Babi Yar was het eindstation. Honderdduizenden Joden zijn erheen geloodst, doodgeschoten en begraven in één groot massagraf. De daad zelf komt in deze documentaire niet in beeld, van de nasleep alleen kleurenfoto's.
‘Pogroms waren het resultaat en de ravijn Babi Yar was het eindstation.’
De Duitse bezetter werd met bloemen ontvangen, vlaggetjes met hakenkruis vinden gretig aftrek en posters van Hitler worden opgehangen. Als in 1943 de Russen Kiev innemen zie je inwoners de aanplakbiljetten van de Nazi's weer verwijderen.
Het meeste beeld is zwart-wit, maar soms ook in kleur. Loznitsa maakt gebruik van een grote diversiteit aan materiaal: video, foto, verklaringen uit de rechtbank, gedichten en tekstkaarten. Een gesproken verklaring van 1 van de 12 (van de totaal 300) overlevenden die de lijken moesten opgraven en op brandstapels leggen maakt veel indruk. Een minutenlange diashow zonder geluid is minder imposant; het één werkt beter dan het ander.
Net als State Funeral geldt voor Babi Yar. Context: boeiend, maar voor een selecte groep met interesse in een specifiek deel van de geschiedenis.
