Twee jongemannen gijzelen een moeder, vader en zoon in hun vakantiehuis en dwingen hen sadistische spelletjes te spelen.
Funny Games is door Rick Schuttinga op 30 november 2022 beoordeeld met een 9,5 / 10.
Anna (Susanne Lothar) en Georg (Ulrich Mühe) gaan met zoon Schorschi naar hun afgelegen vakantiehuis aan het meer. Al snel worden ze daar geconfronteerd met Paul (Arno Frisch; de psychopaat uit Benny's Video) en Peter, twee jongeren die als game elkaar ook aanspreken als Beavis & Butt-head en Tom & Jerry.
Wat begint met een onschuldige vraag om eieren leidt heel geleidelijk naar meer. Het contact even daarvoor met de buren vanuit de auto lijkt onbenullig, maar is onderdeel van het plan van Paul en Peter - net zoals de kennismaking met de overburen in de zeilboot. De cirkel is rond en zal zich blijven herhalen.
‘De kijker voelt zich zélf aangetast in de privésfeer.’
Al vanaf de vraag om eieren ontstaat er een licht misselijkmakend gevoel in de buik wat alleen maar sterker wordt. Omdat je weet waar het verhaal naartoe werkt, maar nog meer omdat iedere opbouw en wending zo logisch voelt. De opstapeling, hoe wreed het ook wordt, is geen moment uit de lucht gegrepen.
Funny Games is een psychologische thriller. De twee spelen 'funny games' met het gezin, maar hun intentie is vanaf het begin kristalhelder. Anna en Georg blijven echter twijfelen of het een grap is en wanneer het stopt; ze blijven met sprankeltjes hoop geloven op een goede afloop. Om het erger te maken geeft Michael Haneke het gezin een paar uitwegen die zonder succes worden aangepakt. Iets lijdzaam ondergaan in de hoop dat je genade wordt geschonken. De onmacht is alom aanwezig.
Paul en Peter zoeken steeds naar een excuus om een stapje verder te gaan. Zo kunnen ze hun daden goedpraten voor zichzelf. Ze zijn onberekenbaar en de sporadische vriendelijkheid voelt oprecht hoopvol.
Veel actie is buiten beeld: vader die zijn beenwond oploopt, moeder die zich naakt moet tonen en het fatale geweerschot. De afkeer van de meeste mensen is juist de reden waarom Funny Games zo goed werkt. Het sadisme zit in de spelletjes die worden gespeeld, het realisme, de machteloosheid en het kwijtraken van de controle aan een onredelijk en wispelturig duo. De kijker voelt zich zélf aangetast in de privésfeer.
Het is Paul die regelmatig de fourth wall doorbreekt en tegen de kijker praat. Om hen écht onderdeel te laten uitmaken van het geweld, alsof ze medeplichtig zijn en hen misschien zelfs aan hun kant te krijgen. Er is geen ontsnappen aan, de kijker wil het toch zien? Door middel van een gedurfde truc benadrukt Haneke dat de uitkomst vaststaat en dat niemand kan ontkomen aan de 'funny games'. Er is er maar één in control en dat is Paul - die tevens zeer sterk eindigt met interactie met de kijker.
De spanning lijkt na alle ellende weg te zakken, maar het blijkt prachtig vertoon van hoop en geloof om even later genadeloos te worden afgestraft. Funny Games zal nooit inleveren op effect, al heb je de film nog zo vaak gezien. Het gewelddadige en sadistische karakter is precies wat Haneke wil tonen, als klacht tegen de sensatiezucht en ongevoeligheid voor geweld in de media.
Wil je een relaxt avondje film kijken dan is Funny Games géén aanrader. Wil je echter dat film je raakt en iets met je doet - al is het negatief - dan blijft de bekendste film van Michael Haneke een onbetwiste tip.
Te zien op HBO Max en Criterion
