Het is 26 april 1986 om 01:23:45 uur 's nachts als de kerncentrale van Tsjernobyl explodeert.
Chernobyl is door Rick Schuttinga op 7 januari 2023 beoordeeld met een 9,5 / 10.
Chernobyl toont zo goed de angst voor hiërarchie. Niet individueel durven denken of handelen uit angst voor gevolgen. Bang voor kameraden met meer aanzien en hen niet durven tegenspreken. Hoge piefen die alleen bezig zijn met beloningen en straffen, daaronder zitten anderen stilletjes in de hoop niet op te vallen. Dit maakt de situatie in de controle kamer zo frustrerend, niemand wil de realiteit onder ogen zien. De verbeelding van het onwrikbare vertrouwen in óf de angst voor de staat is ijzersterk.
Chernobyl uit 2019 is één van de betere miniseries en kun je makkelijk in een middag in vijf uur uitkijken. De tweede keer maakt de serie evenveel indruk. Chernobyl weet begrijpbare wetenschap en angstaanjagend drama feilloos te combineren.
‘Chernobyl weet begrijpbare wetenschap en angstaanjagend drama feilloos te combineren.’
De grootste helden zijn de drie duikers die het eerste gevaar wegnamen: Alexei Ananenko, Valeri Bespalov en Boris Baranov. Maar ook de honderden mijnwerkers die onder leiding van voorman Andrei Glukhov een loodzware en gevaarlijke taak uitvoeren. Of de duizenden 'biorobots' die een eenvoudige taak voor 90 seconden uitvoeren - wat vervolgens ononderbroken exact zolang duurt om het gevaar waaraan de kameraden zich blootstellen goed voelbaar te maken. Allemaal zetten ze hun leven op het spel om dat van miljoenen anderen te redden.
Sommige kiezen zelf voor het werk, zij het uit sociaal aspect, de onoverkomelijkheid van de situatie, communistische overtuigingen of druk en verplichting. Wat het ook is: laten we geloven in de goedheid en welwillendheid van de helden.
Ulana Khomyuk (die alle wetenschappers vertegenwoordigd die werkten aan oplossingen) onderzoekt de redenen en de oorzaak, Valery Legasov legt begrijpbaar uit hoe het is gebeurt en bepaalt de vervolgstappen. Dat is de wetenschappelijke benadering, Lyudmilla en Vasily vertellen het menselijke verhaal. Welke impact de ramp heeft op de burger. Om de gigantische omvang persoonlijk te maken. De combinatie van de twee maakt Chernobyl zo goed.
Filmmaker Craig Mazin kiest ervoor iedereen in de eigen taal te laten spreken, een geslaagde keuze. Spreek (in dit geval) de Russische taal óf de moedertaal, maar geen hybride vorm met een accent, dat hebben vele films al bewezen. Alles behalve dialogen is wel in het Russisch, van journaals tot zelfs originele alarmlijn gesprekken.
Componist Hildur Guðnadóttir heeft de soundscape voor Chernobyl gecreëerd uit geluiden die ze heeft opgenomen in energiecentrale Ignalina in Litouwen, net als Tsjernobyl een RBMK-reactor, hetzij niet meer actief.
Als reactor 4 niet gered zou zijn van meer onheil, en reactoren 1, 2 en 3 ook zouden exploderen was de omvang ongekend. Valery Legasov (Jared Harris) vertelt in één van zijn vele uitstekende uiteenzettingen wat de impact zou zijn op Oekraïne en Wit-Rusland en de omliggende landen en het bereik van de catastrofe. Op dat moment kun je niet anders dan stilletjes dankbaar zijn voor de vele helden die dat hebben voorkomen.
Als je dan bedenkt dat de overige reactoren nog lang operationeel waren (reactor 2 sloot in 1991, reactor 1 in 1996 en reactor 3 in 2000) kun je niet anders dan onbegrijpend je hoofd schudden.
In het laatste uur, als alles is gezegd en gedaan krijgt de kijker een uiterst boeiende uitleg van de hele ramp in de vorm van een proces. Hoe het heeft kunnen ontstaan en wat er stap voor stap is gebeurd. Een verhaal van complete incompetentie met verstrekkende, langdurige en verwoestende gevolgen.
Te zien op HBO Max
