De wiskundige Hari Seldon (Jared Harris) heeft een nieuwe wetenschap ontwikkeld waarmee hij het gedrag van beschavingen in grote lijnen kan voorspellen. Hij voorziet hiermee de val van het Galactische Imperium en probeert een plan te ontwikkelen om de catastrofale gevolgen van deze ondergang te beperken.
Foundation - Seizoen 1 is door Vince Christiaans op 28 november 2021 beoordeeld met een 7,5 / 10.
Schrijver Harlan Ellison zei ooit dat hij het als zijn nobele plicht zag om de realiteit een spiegel voor te houden en deze een beetje te kantelen, zodat zijn lezers het alledaagse konden zien vanuit een ander perspectief. Geen wonder dat Ellisons werk zich zo vaak in het sciencefictiongenre begaf, want dit type fictie is als geen ander in staat om ons die gekantelde spiegel voor te houden.
Eén van de bekendste pioniers in het sciencefictiongenre is Isaac Asimov, wiens drie wetten van de robotica nog altijd hun weg vinden in vrijwel elk stuk fictie dat gaat over robots. Ondanks hun invloed zijn Asimov's boeken niet vaak verfilmd. De meest bekende bewerkingen zijn waarschijnlijk Bicentennial Man (1999) en I, Robot (2004). Twee films die niet erg representatief zijn voor Asimov's oeuvre.
‘Foundation draait om het zoeken naar een lichtpunt in de duisternis. Een thema waarin iedereen zich op dit moment kan vinden.’
Zijn zevendelige Foundation-reeks is sinds de jaren '40 populair. Elementen uit Foundation zijn terug te zien in succesvolle films en series - Star Wars en Star Trek zijn de bekendste voorbeelden - maar ondanks hun invloed zijn de boeken nooit verfilmd. Dit is voornamelijk te wijten aan het gebrek aan actie. Asimov maakte er in zijn boeken een sport van om zoveel mogelijk conflicten geweldloos op te lossen.
De boeken bestaan daarom vooral uit expositie en dialogen, geuit door personages die niet of nauwelijks van een emotioneel leven worden voorzien. Daarnaast neemt het verhaal verschillende eeuwen in beslag, waardoor geen specifiek personage kan worden aangewezen als de definitieve hoofdpersoon. Dit alles maakt Foundation tot een lastig te verfilmen boekenreeks.
Toch zag Apple TV+ brood in een ambitieuze verfilming van Asimov's levenswerk. Onder leiding van David S. Goyer werd Foundation geen film, maar een tiendelige serie. Dit maakt het mogelijk om de tijdsprongen die zo essentieel zijn voor het verhaal te behouden. Verwacht echter geen brave verfilming, want deze serie doet vooral zijn eigen ding.
De hoofdingrediënten zijn gelukkig hetzelfde gebleven. Het verhaal begint nog altijd met Hari Seldons wrange voorspellingen en ook het ongeloof van het heersende keizerrijk is hetzelfde gebleven. Hierna wordt snel duidelijk dat de serie zich heeft aangepast om tegemoet te komen aan de verwachtingen van een hedendaags publiek.
Net zoals films en series in het verleden vele elementen pikten van Foundation, zo speelt showrunner David S. Goyer graag leentjebuur bij de moderne succesverhalen. Zo doen de politieke spelletjes, erotische intermezzo's en gewelddadige uitbarstingen wel erg vaak denken aan een brave sciencefictionversie van Game of Thrones.
Deze ongenuanceerde herinterpretatie van het bronmateriaal is zelfs terug te zien in de personages. Zo is Seldon (Jared Harris) hier een gewetenloos meesterbrein voor wie geen offer te groot is, in plaats van een stoïcijnse wetenschapper. Voor liefhebbers duurt het daarom even om te wennen aan deze nieuwe versie van Foundation, maar zodra de verwachtingen zijn bedaard kan de serie tot bloei komen.
Want er valt genoeg te genieten. Visueel gezien is Foundation een pareltje. De vele werelden, beesten en ruimtevaarttuigen zijn prachtig vorm- en weergegeven, met kleurrijke accenten in plaats van de grauwe paletten die we in zoveel sciencefictionfilms voorgeschoteld krijgen. Daarnaast voorziet de muziek van Bear McCreary het geheel van een futuristische sfeer.
Daarnaast zijn sommige nieuwe verhaallijnen verrassend inventief. Zo wordt het Galactische Imperium in de serie geregeerd door een drietal keizers van de Cleon dynastie. Deze heersers maken deel uit van een lange lijn kopieën van de oorspronkelijke keizer. Alle drie verkeren zij in verschillende stadia van hun leven. De jonge, volwassen en oude keizer heersen samen over duizenden planeten.
Het politieke gekonkel en de rivaliteit tussen deze drie keizerlijke klonen levert het meest interessante materiaal op in de serie. Vooral acteurs Lee Pace en Terrence Mann genieten zichtbaar van de kans om verschillende versies van hetzelfde personage te vertolken. Daarbij speelt de ethiek van klonen ook een interessante rol in de ontwikkeling van dit verhaal.
Foundation is minder sterk als het gaat om de meer avontuurlijke verhaallijnen. Hier heeft Goyer de meeste moeite om de hoogdravende concepten van Foundation te combineren met de individuele acties van verschillende personages. Te vaak grijpt de serie naar afgezaagde plotlijnen over 'uitverkorenen' zonder daar ook maar één kritisch accent aan toe te voegen.
Maar wat niet is, kan nog komen. Een tweede seizoen staat namelijk op de planning. En ook al is deze serie misschien Foundation in name only, toch beschikt het openingsseizoen over een soortgelijke aantrekkingskracht als Asimov's boeken. Foundation draait om het zoeken naar een lichtpunt in de duisternis, hoe zwak dat licht ook mag zijn. Een thema waarin iedereen zich op dit moment moeten kunnen vinden.
Te zien op Apple TV+
