Batman (Michael Keaton) krijgt het zwaar te verduren wanneer hij het moet opnemen tegen de verstoten Penguin (Danny DeVito) en de verleidelijke dievegge Catwoman (Michelle Pfeiffer).
Batman Returns is door Vince Christiaans op 10 april 2020 beoordeeld met een 8,5 / 10.
Ergens rond de eeuwwisseling zijn we de oude Tim Burton kwijtgeraakt. Met uitzondering van Big Fish (2003) en Frankenweenie (2012) valt er weinig te genieten onder zijn nieuwe schare films. Daarom gaan we terug naar 1992. Een jaar waarin Burtons artistieke drive nog groot genoeg was om een succesvolle franchise volledig naar zijn hand te zetten.
Na het succes van Batman (1989) was een vervolg onvermijdelijk. Als beloning voor zijn prestaties gaf Warner Bros. Tim Burton nog meer creatieve vrijheid. Vanuit een zakelijk perspectief was dit misschien niet de beste beslissing, maar het leverde wel een vervolgfilm op waarin Burton nog dieper ingaat op zijn bizarre fascinatie met outsiders.
‘Een terugkeer naar Burtons Batman is de perfecte manier om even te ontsnappen aan de fantasieloze uniformiteit van het huidige superheldenlandschap.’
In zijn eerste Batman-film kreeg je al het idee dat Burton meer interesse had in de slechterik dan in de gemaskerde held. Dit vermoeden wordt bevestigd in Batman Returns. Onze vleermuisman heeft weliswaar een groot aandeel in het verhaal, maar de film is op zijn sterkst wanneer Penguin (Danny DeVito) en Catwoman (Michelle Pfeiffer) opduiken.
Burtons creatieve vrijheden zijn duidelijk zichtbaar. De sets zijn, meer dan in het origineel, beïnvloed door zijn gotische smaak en de tragische ontstaansgeschiedenis van Penguin doet denken aan de monsters uit de oude Universal horrorfilms. Dit alles maakt Batman Returns niet tot een beter Batman avontuur, maar wel tot een superieure Tim Burton-film.
Vanaf de eerste scène - waarin de jonge Penguin gelijk een moderne Mozes in een rivier wordt gekwakt - weet je dat Burton niet bezig is met ideeën als kindervriendelijkheid of continuïteit. Wederom is Batmans wereld duister en cartoonesk. Voeg daar de seksuele spanning tussen Catwoman en Batman aan toe en je hebt een riskant vervolg in handen.
Na de preutse reacties op Batman Returns besloot Warner Bros. om hun franchise meer te richten op het jonge publiek. Aangezien een misvormde pinguïnman die schreeuwt over 'erogene zones' daar niet goed bij past werd Burton vervangen door Joel Schumacher (ook geen succes). Het duurde tot 2005 voordat Batman weer van enige gratie werd voorzien door Christopher Nolan.
Toch blijven Tim Burtons films een aandenken aan een tijdperk waarin superheldenfilms nog lang niet zo alledaags waren als nu. Vooral Batman Returns zit vol met bizarre taferelen die nooit in een moderne blockbuster zullen opduiken. Een terugkeer naar Burtons Batman is daarom de perfecte manier om even te ontsnappen aan de fantasieloze uniformiteit van het huidige superheldenlandschap.
Te zien op HBO Max, Pathé Thuis en Viaplay
